ORGANİK TARIM KANUNU
Kanun Numarası : 5262
Kabul Tarihi : 1/12/2004
Yayımlandığı R.Gazete : Tarih : 3/12/2004 Sayı :25659
Yayımlandığı Düstur : Tertip : 5 Cilt : 44 Sayfa:
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Amaç
Madde 1- Bu Kanunun amacı; tüketiciye güvenilir, kaliteli ürünler sunmak üzere organik
ürün ve girdilerin üretiminin geliştirilmesini sağlamak için gerekli tedbirlerin
alınmasına ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
Madde 2- Bu Kanun, organik tarım faaliyetlerinin yürütülmesine ilişkin kontrol ve
sertifikasyon hizmetlerinin yerine getirilmesi ve Bakanlığın denetim usul ve esasları
ile yetki, görev ve sorumluluklara dair hususları kapsar.
Tanımlar
Madde 3- Bu Kanunda geçen;
a) Bakanlık: Tarım ve Köyişleri Bakanlığını,
b) Organik tarım faaliyetleri: Toprak, su, bitki, hayvan ve doğal kaynaklar kullanılarak
organik ürün veya girdi üretilmesi ya da yetiştirilmesi, doğal alan ve kaynaklardan
ürün toplanması, hasat, kesim, işleme, tasnif, ambalajlama, etiketleme, muhafaza,
depolama, taşıma, pazarlama, ithalat, ihracat ile ürün veya girdinin tüketiciye
ulaşıncaya kadar olan diğer işlemlerini,
c) Kontrol ve sertifikasyon kuruluşu: Organik ürünün veya girdinin, üretiminden
tüketiciye ulaşıncaya kadar olan tüm aşamalarını kontrol etmek ve sertifikalandırmak
üzere Bakanlık tarafından yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişileri,
d) Kontrol kuruluşu: Organik ürünün veya girdinin, üretiminden tüketiciye ulaşıncaya
kadar olan tüm aşamalarını kontrol etmek üzere Bakanlık tarafından yetki verilmiş
gerçek veya tüzel kişileri,
e) Sertifikasyon kuruluşu: Tüm kontrolleri tamamlanmış organik ürün veya girdiyi,
kontrol kuruluşunun yaptığı kontrol ve bu kontrole ilişkin bilgi ve belgeler ile
gerek duyulan hallerde yaptıracağı analizlere dayanarak sertifikalandırmak üzere
Bakanlık tarafından yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişileri,
f) Yetkilendirilmiş kuruluş: Kontrol ve sertifikasyon kuruluşu, kontrol kuruluşu
veya sertifikasyon kuruluşu olarak Bakanlık tarafından yetki verilmiş gerçek veya
tüzel kişileri,
g) Kontrol: Organik tarım faaliyetlerinin bu Kanuna uygun olarak yapılıp yapılmadığının
belirlenmesi, düzenli kayıtların tutulması, sonuçların rapor edilmesi, gerek görülmesi
halinde ürünün organik niteliğinin laboratuvar analizleri ile test edilmesini,
h) Kontrolör: Kontrol ve sertifikasyon kuruluşu adına veya kontrol kuruluşu adına,
organik tarım faaliyetlerinin her aşamasının ilgili mevzuata göre uygulanmasını
kontrol etmek üzere Bakanlık tarafından yetki verilmiş gerçek kişiyi,
ı) Sertifiker: Kontrol ve sertifikasyon kuruluşu adına veya sertifikasyon kuruluşu
adına, kontrolü tamamlanmış ürünün veya girdinin organik olduğunu onaylamak üzere
Bakanlık tarafından yetki verilmiş gerçek kişiyi,
j) Denetim: Organik tarım faaliyetlerinin, bu Kanuna uygun olarak yapılıp yapılmadığını
tespit etmek amacıyla yetkilendirilmiş kuruluşlar, işletmeler ve müteşebbisler ile
kontrolör ve sertifikerlerin, Bakanlık veya Bakanlık tarafından denetim yetkisi
verilen kuruluşlarca yapılan her türlü denetimini,
k) İşletme: Yetkilendirilmiş kuruluşun kontrolü altında, söz konusu kuruluşlarla
sözleşme yapılmak suretiyle organik ürün üretilen, işlenen, depolanan ve pazarlanan
yerleri,
l) Müteşebbis: Organik tarım faaliyeti yapan gerçek veya tüzel kişiyi,
m) Sertifikasyon: Bütün kontrol yöntemlerinin uygulanması sonucu işletmenin, organik
ürünün ve girdinin mevzuata uygun olarak belgelendirilmesini,
n) Sertifika: Bütün kontrol yöntemlerinin uygulanması sonucu işletmenin, organik
ürünün ve organik girdinin mevzuata uygun olduğunu gösteren belgeyi,
o) Çalışma izni: Bu Kanuna göre çalışacak kontrolör, sertifikerler ile yetkilendirilmiş
kuruluşlara Bakanlık tarafından verilen izni,
p) Organik ürün: Organik tarım faaliyetleri esaslarına uygun olarak üretilmiş ham,
yarı mamul veya mamul haldeki sertifikalı ürünü,
r) Organik girdi: Organik tarım faaliyetlerinde kullanılan materyali,
s) Organik ürün etiketi: Organik ürün veya ambalajı üzerinde yer alan, ürünü tanıtan
veya içindekini belirten herhangi bir kelime, detay, ticarî marka, tescilli marka,
paket üzerinde yer alan resim, sembol, doküman, ilân, tabela veya tasma gibi her
türlü yazılı ve basılı bilgi ve materyali,
t) Organik ürün logosu: Nitelikleri ve kullanımı bu Kanun kapsamında çıkarılacak
yönetmelikte tanımlanan basılı işareti,
u) Akreditasyon: Yeterliği onaylanmış kurum ve kuruluşlar tarafından; kontrol ve
sertifikasyon kuruluşlarının, laboratuvarların ulusal ve uluslararası kabul görmüş
teknik kriterlere göre değerlendirilmesini, yeterliğinin onaylanmasını ve düzenli
aralıklarla denetlenmesini,
v) Organik: Bu Kanunda geçen organik kelimesi ekolojik ve biyolojik kelimeleriyle
eşdeğer anlamı,
İfade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Komiteler, Yetkilendirilmiş Kuruluşlar ve Müteşebbis
Komitelerin oluşumu, yetki, görev ve sorumlulukları
Madde 4- Bu Kanunun uygulanmasında; organik tarımın geliştirilmesi yönünde çalışmalar
yapmak ve Bakanlık içi koordinasyon ve değerlendirme hizmetleri ile yetkilendirilmiş
kuruluşların, işletmelerin, müteşebbislerin, kontrolör ve sertifikerlerin faaliyetlerini
izlemek üzere Bakanlık bünyesinde Organik Tarım Komitesi kurulur.
Organik tarımın ticaretini, tanıtımını, araştırmalarını ve diğer organik tarım faaliyet
stratejilerini belirlemek ve Bakanlık dışı kurum ve kuruluşlarla koordinasyon ve
izleme hizmetlerini yapmak üzere Organik Tarım Ulusal Yönlendirme Komitesi kurulur.
Bu Komite; ilgili kamu kurum ve kuruluşları, meslek kuruluşları, sivil toplum örgütleri,
üniversiteler ve özel sektör temsilcilerinden olmak üzere en az on kişiden oluşur.
Bu komitelere bağlı olarak, yeter sayıda alt komite oluşturulabilir.
Organik Tarım Komitesi ve Organik Tarım Ulusal Yönlendirme Komitesinin oluşumu ve
çalışma şekli ile ilgili usul ve esaslar Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle
belirlenir.
Yetkilendirilmiş kuruluşlar
Madde 5- Bu Kanunun uygulanmasında; organik tarım faaliyetlerinin her türlü kontrol
ve sertifikalandırma işlemleri, Bakanlıkça veya Bakanlıkça yetkilendirilmiş kuruluşlarca
yapılır. Yetkilendirilmiş kuruluşlar, yeterli ve tecrübeli personel ile teknik alt
yapıya sahip olmak zorundadır.
Kontrol ve sertifikasyon kuruluşu veya sertifikasyon kuruluşu tarafından sertifikalandırılmamış
ürünler, organik ürün veya organik girdi adı altında satılamaz.
Kontrol ve sertifikasyon kuruluşu veya sertifikasyon kuruluşu organik olmayan tarımsal
ürün ve girdilere, organik ürün veya organik girdi sertifikası veremez.
Yetkilendirilmiş kuruluşlar ile kontrolör ve sertifikerler, Bakanlıktan çalışma
izni almak zorundadır. Yetkilendirilmiş kuruluşların çalışma izni bittiğinde, Bakanlıktan
süre uzatımı almadan tekrar faaliyette bulunamazlar.
Bakanlık tarafından verilen çalışma izni devredilemez.
Kontrol ve sertifikasyon kuruluşu, kontrol ve sertifikasyon olmak üzere iki ayrı
birimden oluşur. Kontrol biriminde görev yapanlar sertifikasyon biriminde, sertifikasyon
biriminde görev yapanlar da kontrol biriminde görev yapamazlar.
Yetkilendirilmiş kuruluşlar, bu Kanuna uygun olarak çıkarılacak yönetmelikte belirlenen
dönemlerde Bakanlığa rapor vermek, bilgi ve belgelerini Bakanlık yetkililerine göstermek
zorundadırlar.
Yetkilendirilmiş kuruluşlar ile kontrolör ve sertifikerlerin; çalışma izni, izin
süresi, süre uzatımı, izinlerinin iptali, görev ve yetkileri, yetki kullanımı, kontrol
ve sertifikasyon sistemi ile kontrolör ve sertifiker çalıştırmaya ilişkin usul ve
esaslar, Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmeliklerle belirlenir.
Müteşebbis
Madde 6- Müteşebbisler, yetkilendirilmiş kuruluş kontrolünde çalışmak zorunda olup,
bu Kanun kapsamında Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelik hükümlerine aykırı
faaliyette bulunamazlar.
Müteşebbisler, kontrol veya denetim amacı ile Bakanlık yetkilileri ile Bakanlık
tarafından yetkilendirilmiş kuruluşların yetkililerine; işletmeye giriş izni vermek
ve muhasebe kayıtları ile diğer ilgili dokümanlarını göstermek zorundadırlar. Yetkilendirilmiş
kuruluşlar, elde ettikleri bu bilgi ve belgeleri, Bakanlık dışında üçüncü şahıslara
veremezler.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Uygulama Esasları
Organik tarım faaliyetleri
Madde 7- Organik tarım faaliyetlerine ilişkin usul ve esaslar Bakanlık tarafından
çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
Orman sayılan yerlerde ürün toplanması ile ilgili usul ve esaslar, Çevre ve Orman
Bakanlığının görüşü alınarak, Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
Hammaddesi tarımsal kaynaklı olan organik ürünlerden elde edilen nihai ürünlerin,
imalat veya sanayi ürünü olması halinde, bu nihai ürünlerin üretilmesi ve tüketiciye
ulaşıncaya kadar olan aşamalar ile ilgili usul ve esaslar Bakanlığın olumlu görüşü
alınarak, ilgili bakanlıkça hazırlanacak yönetmelikle belirlenir.
Organik ürünlerin satışı ve pazarlaması, 24.6.1995 tarihli ve 552 sayılı Yaş Sebze
ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi ve Toptancı Halleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname
hükümlerine tâbi değildir.
Organik ürünlerin ve girdilerin reklam ve tanıtımı
Madde 8- Organik ürün ve girdilerin etiket ve logoları yalnızca organik ürünler
ve girdiler için kullanılır. Organik ürünlerin ve girdilerin etiketi ve logosu,
reklam ve tanıtımı; sahte, yanıltıcı veya ürünün yapısına, özelliklerine, içeriğine,
kalitesine, orijinine ve üretim tekniklerine göre hatalı bir izlenim yaratacak,
ürünün sahip olmadığı etki ve özelliklere atıfta bulunacak biçimde olamaz ve tüketiciyi
yanıltacak yazı, resim, şekil ve benzerlerini içeremez.
Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde yayın yapan ulusal, bölgesel, yerel radyo ve
televizyonların, üretici ve tüketicilerin bilinçlendirilmesi amacıyla organik tarımla
ilgili ayda en az otuz dakika eğitici yayın yapmaları konusunda Radyo ve Televizyon
Üst Kurulu gerekli tedbirleri alır.
Organik ürünlerin ve girdilerin ihracatı
Madde 9- İhracat sertifikası olmayan organik ürün veya girdiler, organik ürün veya
organik girdi adı altında ihraç edilemez.
İhraç edilen fakat alıcısı tarafından iade edilen ürün ve girdiler, mahrecine iade
olarak kabul edilir. Söz konusu ürünler ve girdiler, ithalatta yapılan kontrol ve
belgelerden muaf olup, gümrük idareleri tarafından sadece ayniyat tespiti yapılarak,
ilgili mevzuat çerçevesinde yurda girişlerine izin verilir.
Organik ürünlerin ve girdilerin ithalatı
Madde 10- İhracat sertifikası olmayan organik ürün veya girdiler, organik ürün veya
organik girdi adı altında ithal edilemez. Gümrükler dahil yapılan kontrollerde,
organik olmadığı tespit edilen ürün ve girdilerin, yurt içine organik ürün veya
girdi adı altında sokulması, dağıtılması ve satışının yapılmasına izin verilmez.
Bu ürün ve girdiler, sorumlu müteşebbise iade edilir ya da ilgili ulusal mevzuatına
uygun olmaları halinde, yurt içinde organik olmayan ürün veya girdi olarak değerlendirilmesine
izin verilir.
Denetim
Madde 11- Bu Kanunun uygulanmasında; yetkilendirilmiş kuruluşlar, işletmeler ve
müteşebbisler ile kontrolör ve sertifikerlerin her türlü denetimi Bakanlık tarafından
yapılır.
Bakanlık gerekli gördüğü hallerde denetim yetkisini kısmen veya tamamen, akreditasyonu
yapılmış; kamu kurum ve kuruluşlarına, özel sektör tüzel kişilerine ve üniversitelere
devredebilir.
Denetim hizmetlerinde çalışacak personelin yetki ve sorumlulukları ile hizmet içi
eğitimine ilişkin usul ve esaslar, Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle
belirlenir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Ceza Hükümleri, Cezaların Tahsili ve İtiraz
Ceza hükümleri
Madde 12- (Değişik: 23/1/2008 – 5728/560 md.)
Bu Kanun hükümlerine uymayanlara uygulanacak cezaî hükümler aşağıda belirtilmiştir:
a) 5 inci maddenin ikinci fıkrasına aykırı hareket edenlere, onbin Türk Lirası idarî
para cezası verilir.
b) 5 inci maddenin üçüncü fıkrasına aykırı hareket ettiği tespit edilenlere, ellibin
Türk Lirası idarî para cezası verilir. Fiilin tekrarı halinde, yetki ve izin belgeleri
iptal edilir. Başka ad ve unvan altında olsa dahi, bu Kanun kapsamında çalışmalarına
izin verilmez.
c) 5 inci maddenin dördüncü fıkrasına aykırı hareket edenlere, onbeşbin Türk Lirası
idarî para cezası verilir. Fiilin tekrarı halinde, idarî para cezası iki katı olarak
uygulanır ve kendilerine bir daha çalışma izni verilmez.
d) 5 inci maddenin beşinci fıkrasına aykırı hareket edenlere, yirmibin Türk Lirası
idarî para cezası verilir. Fiilin tekrarı halinde, çalışma izinleri iptal edilir.
e) 5 inci maddenin altıncı fıkrasına aykırı hareket eden kuruluşlara, onbeşbin Türk
Lirası idarî para cezası verilir. Fiilin tekrarı halinde, idarî para cezası iki
katı olarak uygulanır ve çalışma izinleri iptal edilir.
f) 5 inci maddenin yedinci fıkrasına aykırı hareket edenlere, yirmibin Türk Lirası
idarî para cezası verilir.
g) 6 ncı maddenin birinci fıkrasına aykırı hareket edenlere, onbin Türk Lirası idarî
para cezası verilir.
h) 6 ncı maddenin ikinci fıkrasına aykırı hareket edenlere, yirmibin Türk Lirası
idarî para cezası verilir.
ı) 8 inci maddeye aykırı hareket edenlere, onbeşbin Türk Lirası idarî para cezası
verilir. Aykırılık etiket bilgilerinden kaynaklanıyorsa, etiket bilgileri düzeltilinceye
kadar ürüne el konulur ve yukarıdaki para cezası uygulanıp ürün piyasadan toplattırılır.
Toplatma masrafları müteşebbisten tahsil edilir.
j) 9 uncu maddenin birinci fıkrası ile 10 uncu maddeye aykırı hareket edenlere,
otuzbin Türk Lirası idarî para cezası verilir.
k) Bu Kanuna göre denetimleri engelleyen kişi ve kuruluşlara, onbin Türk Lirası
idarî para cezası verilir.
Cezaların tahsili ve itiraz
Madde 13- (Değişik: 23/1/2008 – 5728/561 md.)
Bu Kanunda yazılı olan idarî para cezaları, Bakanlık veya mahallî mülkî amir tarafından
verilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Geçici ve Son Hükümler
Geçici Madde 1- Bu Kanunun uygulanmasıyla ilgili yönetmelikler, Kanunun yürürlüğe
girdiği tarihten itibaren altı ay içinde Bakanlıkça hazırlanarak yürürlüğe konulur.
Bu yönetmelikler yürürlüğe konuluncaya kadar, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte
yürürlükte bulunan yönetmeliklerin, bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına
devam olunur.
Yürürlük
Madde 14- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 15- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
5262 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN
YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE
Değiştiren Kanun: 5728
5262 sayılı Kanunun değişen maddeleri:12, 13
Yürürlüğe giriş tarihi: 8/2/2008